Dünya tarihine bakıldığında insanların kaderlerini değiştiren çok sayıda buluşa rastlanır. Söz konusu buluşların varlığı son derece önemlidir. Ayrıca, herhangi bir buluş veya fikir üretmek isteyenlerin desteklenmeleri de şarttır. Marka ve patent ile ilgili olanların aklında faydalı model nedir sorusu bulunuyor.
Faydalı model; hem Türkiye’de hem de dünyanın diğer ülkelerinde yeni yeni duyulan bir hak olarak tanımlanabilir. Sanayide uygulanması muhtemel buluşların sahibine 10 yıl boyunca buluş konusu olan ürünü üretme ve pazarlama hakkını tanır. Bir başka deyişle, buluş sahibinin haklarını güvence altına alır. Takdir edersiniz ki, patent verilmesi bir hayli zordur. Aynı zamanda uzun süren bir süreçtir. Faydalı model ise patente kıyasla daha kısa sürer. Ayrıca, daha az masraflıdır. Buluş veya fikir sahibi insanlar için hayati öneme sahiptir.
Faydalı Model Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Küçük ve orta ölçekli firmaların büyük markalara kıyasla patent ve marka tesciline daha az bütçe ayırdıkları bilinir. Faydalı model; bu tarz firmaları destekler. Uygun maliyetli oluşu ciddi bir avantajdır. Küçük ve orta ölçekli firmaların daha çok buluş ve fikre imza atmasını mümkün kılar. Ayrıca, insanları sanayide uygulanabilecek türden buluş yapmaya özendirmesi söz konusudur. Buluş ve fikir sahipleri; marka vekillerinden destek almadan ve uzun süre beklemek zorunda olmadan söz konusu buluş ve fikirlerini üretme ve pazarlama şansına erişirler.
Faydalı model; sunmuş olduğu avantajlar ile dikkat çeker. Takdir edersiniz ki, çok fazla tanınmayan bir firmanın yapmış olduğu buluş ya da üretmiş olduğu fikir; günün birinde başka bir firma tarafından izinsiz bir şekilde ele geçirilip kullanılabilir. Bu durum; söz konusu firmaları maddi ve manevi açıdan mağdur eder. Faydalı model ise fikir ve buluş sahiplerinin haklarını mütevazi bir şekilde korur. Bu sayede, ekonomik varlıklarını sürdürmelerini mümkün kılar. Ayrıca, faydalı model; patent korumasına kıyasla daha çabuk ve pratik özelliğe sahiptir.
Faydalı Model Verilmesi Sürecinde Hangi Şartlar Aranır?
Faydalı model; sanayiye uygulanması muhtemel yeni buluşları koruyan ve onların önünü açan bir belgedir. Patent ile arasında birtakım farklar mevcuttur. Bilhassa belgelendirme, inceleme ve değerlendirme şekli açısından farkların olduğunu söylemek gereklidir. Herhangi bir buluşa ya da fikre faydalı model belgesi ile sağlanan koruma; tahmin edilebileceği üzere patente kıyasla daha kısa sürelidir. Bu noktada, buluş sahibi; ekonomik durumuna ve acelesine göre faydalı model ve patent arasında seçim yapar. Faydalı model belgesinin verilmesi için birtakım kriterler gereklidir.
- Yenilik: Söz konusu buluş veya fikir; geçmişte başkaları tarafından açıklanmamış olmalıdır.
- Sanayiye uygulanabilirlik: Buluşun teorikten ziyade pratik bir nitelik taşıması gereklidir.
Kimyasal maddeler, usuller ve söz konusu usuller sonucunda elde edilen ürünler için faydalı model belgesi verilmesi mümkün değildir.